In mijn jeugd ging ik fluitend naar de tandarts. Nooit gaatjes, hooguit wat tandsteen.
Toen ik 20 was, voelde ik wat druk aan de rechterkant van m'n onderkaak.Toen dat een dagen aanhield, toch maar even een afspraak gemaakt bij de tandarts.
Hij verwees me naar de kaakchirurg, want m'n verstandskies zou wel een dwars kunnen zitten.
Ik dacht: 'Prima!'
Gaan we dat toch gewoon even doen. Binnen een week kon ik terecht. Dus ik nam een dag vrij en ging met de tram van Geuzenveld naar Amsterdam Zuid. De lommerrijke buurt naast het Vondelpark was mijn bestemming.
De Kaakchirurg was iemand met een toepasselijke naam. Dr. Schade (dat had al een belletje moeten doen rinkelen).
De praktijk van de kaakchirurg paste goed in de buurt. Veel marmer op de vloer en aan de muren. Een deftig intercomsysteem, waar tussen de oproepen door ook nog van 'rustgevende' muziek uit kwam.
Naast me in de wachtruimte zat een jonge moeder, met een zoon van een jaar of 8. Kind huilde, was bang.
Dus ik maakte grapjes en probeerde hem gerust te stellen.
Jochie mocht naar de behandelkamer en kreeg daar te horen dat hij z'n mond open moest doen. Althans, dat hoorde ik in de wachtruimte. Hij weigerde, of werkte niet voldoende mee, dus Dr. Schade werd chagrijnig.
Toen dat kind uiteindelijk de verdoving had gekregen, moest hij weer in de wachtkamer gaan zitten. Wachten tot de verdoving z'n werk zou gaan doen.
Inmiddels mocht ik naar binnen. Er werd een röntgenfoto gemaakt, met een (zeker voor die tijd) hypermodern apparaat. Een soort van ruimtehelm die om m'n hoofd draaide. Nog steeds vond ik het allemaal erg lollig.
De briljante, maar sociaal onhandige Dr. Schade, zou de foto bekijken. Ik mocht wachten in de daarvoor bestemde ruimte. Bij het inmiddels erg bange jongetje en zijn moeder.
Jongetje werd even later binnengeroepen. Ik hoorde hem tijdens de behandeling huilen. Ik hoorde Dr. Schade steeds harder schreeuwen en hem dwingen mee te werken. Toen het na een paar minuten stil werd, zag ik door het raam de jongen en zijn moeder weglopen. Zijn behandeling was blijkbaar klaar (of afgebroken).
Ik werd weer binnengeroepen. Dr. Schade was inmiddels in een erg slecht humeur. Hij had de foto geanalyseerd.
'We halen ze er even uit.' Ze? Dus twee dan?
"Nee!' zei de briljante chirurg. 'We halen ze er alle vier uit vandaag. Staat allemaal verkeerd.'
Ik zei dat ik het allemaal prima vond. Ik mocht plaatsnemen in de stoel en Dr. Schade stak een spuit of 8 verdovingen in mijn mond. De Tandjes! Die voelde ik wel. Maar ik dorst niks te zeggen...
Want ik wilde de man niet nog bozer maken op alles en iedereen, dan ie blijkbaar al was.
In de wachtkamer zittend werd ik misselijk, terwijl de verdovingen langzaam begonnen in te werken.
Na ongeveer een kwartier werd ik geroepen. Ik naam plaats in de stoel en Dr. Schade ging aan het werk.
Drie van de vier verstandskiezen waren nog niet eens door. Dus er werd gesneden, om de kiezen bloot te leggen.
De smaak van bloed en verdovingen vulde m'n mond. De kracht waarmee er uiteindelijk aan de kiezen werd getrokken, de druk op mijn kaken en de geluiden die daar bij hoorde...Ik zal het nooit vergeten.
Ondanks de vele verdovingen, gaf ik aan dat het linksonder toch wel erg veel pijn deed.
Ik moest maar even doorzetten en me niet zo aanstellen.
Na een minuut of twintig was Dr. Schade klaar. Ik kwam overeind met een familiepak gazen, tampons en watten in mijn mond. Bij de receptie kon ik wat tegen de pijn ophalen.
Ik gaf het recept af bij de balie en kreeg de pijnstilling mee naar huis.
Ik wist dat Geuzenveld niet naast het Vondelpark lag. Dus ik vroeg de receptioniste om een 'chasi'.
Gelukkig begreep ze me en ze belde voor mij een taxi.
Toen moest ik aan de chauffeur uitleggen waar ik heen moest. Ik woonde op het Anderiesenhof in Geuzenveld.
Dat lukte dus niet. Het was in de tijd dat er nog geen navigatiesystemen waren. Dus iedere Amsterdamse taxichauffeur had nog een stratenboek in de auto.
Ik wees aan waar ik heen moest en even later was ik thuis. Door de verdoving had ik niet door, dat m'n hele gezicht onder het bloed zat. De buurvrouw die ik tegenkwam, wilde weten hoe en wat er gebeurd was. Maar ik kon niet meer. Dus ik naar de vierde etage en naar binnen.
Na een uur of twee waren de verdovingen, allemaal tegelijk, uitgewerkt. De pijn, kloppingen in mijn mond op vier plekken. Ik nam pijnstilling en spoelde regelmatig wat troep uit.
Maar de pijn werd alleen maar erger. Toen ik na twee dagen alleen maar meer pijn kreeg belde ik Dr. Schade.
Het zou wel meevallen en ik mocht nog wel een pijnstiller extra. Na vier dagen was de pijn onhoudbaar.
Bij gratie van Dr. Schade mocht ik langskomen. De boel was zwaar ontstoken.
Ja...duh, dat gevoel had ik al. De wonden werden gereinigd en het moest met een paar dagen al heel wat beter gaan.
Dat gebeurde gelukkig. Maar ik besloot wel dat ik vanaf toen bang zou zijn voor de tandarts.
Inmiddels ben ik bijna 56 jaar oud. En nog steeds bang voor de tandarts.
In de 36 jaar die er tussen Dr. Schade en dit jaar inzitten, ben ik alleen naar de tandarts geweest als ik hevige pijnen had. Dat heeft er toe geleid, dat er inmiddels al wat kiezen zijn getrokken.
Ik heb nu nog precies één plek in mijn mond, waar ik zowel boven als onder een kies heb.
Vlak voor de zomer heb ik gezegd, dat ik na de vakantie er wat aan wil laten doen. Alles er uit en een kunstklapper er in. In de afgelopen maanden heb ik elke dag een schietgebedje gedaan. Nu geen ontstekingen, kiespijn en andere ellende. Na de zomer ga ik er wat aan laten doen.
En dat is goed gegaan.
Tot een aantal weken geleden. Toen bleek dat mijn voortanden eigenlijk op hun plek worden gehouden door m'n tandvlees en tandsteen. Toen het tandsteen afbrokkelde, bleken mijn voortanden volledig los te zitten.
Ik kon niets meer afhappen en als ik kauwde met mijn favoriete kiezen, dan wiebelde de voortanden heen en weer. Het doet geen pijn, maar het is vooral erg vervelend.
Dus ik moest m'n belofte nakomen. Ik belde voor een prothese. Aardige man. Die verwees me naar een tandarts voor een eerste beoordeling.
Een paar weken geleden had ik de afspraak bij de tandarts. M'n vrouw mee, want men wilde er thuis zeker van zijn, dat ik wel naar binnen zou gaan.
De spanning tussen het maken van en het verschijnen op de afspraak, liep aardig op. Nare dromen (over Dr. Schade), huilbuien...
De assistente had het door. Ze zag me vechten tegen de tranen toen ik vertelde waar ik voor kwam.
Ze liep met me mee naar de behandelkamer en legde aan de tandarts uit waarvoor ik kwam en dat ik erg angstig was. De tandarts wilde wel even kijken. Alleen met een spiegeltje en hij beloofde nergens aan te komen.
En zo gebeurde het ook.
De conclusie was, dat hij er ook niks meer mee kon. De tandarts gaat het traject naar de prothese inzetten, vraagt de vergoedingen aan bij de zorgverzekering en geeft me een verwijzing voor de kaakchirurg die het kerkhof in m'n mond gaat ruimen.
Direct na thuiskomst moest ik van m'n vrouw de kaakchirurg bellen voor een afspraak. Ik vond dat het ook wel na het weekend kon. Misschien was er wel een VrijMiBo in de kliniek...
Uiteindelijk belde ik dus direct bij thuiskomst.
Ik mocht direct na het weekend komen voor de intake. Er had toevallig net iemand afgezegd...
Wat een toeval hè?
Dus ik die maandag daarop naar de kaakchirurg. Ik gaf aan dat ik kwam voor een intake en dat dat een gesprek is. Er zou dus niets gaan gebeuren. Toch? De kaakchirurg kwam mij halen uit de wachtruimte. Aardige man. Gaf geduldig uitleg, gaf tips en luisterde naar mij. Hij vroeg of hij even mocht kijken en beloofde alleen met spiegeltjes mijn mond in te gaan en niets aan te raken.
Hoewel het gebit op is, gaf hij me nog wel een soort van compliment. Geen gaatjes en half rotte tanden.
Ik vertelde hem, dat ik al die jaren wel goed ben blijven poetsen. Juist om bezoekjes aan de tandarts te voorkomen.
Hij had dat wel eens anders gezien. Maar dan toch... Alles gaat er in één keer uit. Binnenkort...
Ik krijg op de dag van het grote feest een soort van kalmeringsmiddel. Ik wil geen narcose of roesje.
Dat kalmeringsmiddel haalt de scherpe randjes er af.
De kaakchirurg zei ook dat ik niet moest vergeten om die dag de prothese mee te nemen, want als hij klaar is, dan gaat die er meteen in.
Bij het maken van de afspraak bleek wel dat ik 9 weken moest wachten. Dat viel even zwaar. Want momenteel kan ik niets afhappen en nauwelijks kan kauwen.
Dus eten gaat moeilijk, of eigenlijk niet. En ik ben een eter. Als ik ziek ben, ga ik eten. Als ik stress heb, ga ik eten. En als er wat te vieren heb, dan doen we dat met wat lekkers.
De afgelopen weken eet ik overdag wat yoghurt, of pap, of een roergebakken ei met wat fijn gesneden lekkers er door heen.
Dan 's avonds wat rijst, bulgur, couscous, aardappelpuree of soep. Alles heel fijn gesneden. Kleine hapjes en doorslikken.
Eten vind ik op dit moment niet meer leuk. Ik mis brood. Brood met een knapperige korst.
Een stuk vlees (in plaats van rul gebakken gehakt). Ik mis een loempia of iets anders met een knapperige korst, zoals een tosti.
Maar ik weet dat er over een week of 6 verandering inkomt. Dan gaat het verwaarloosde gebit er uit en ik krijg een glimlach terug. Want voluit lachen durf ik, uit schaamte, ook al jaren niet meer.
En als alles wat geheeld is, dan gaan we eten... Om het te vieren, om de stress en eventueel een griepje.
Tot die tijd zal ik naar blijven dromen, emotioneel worden als de afspraak wat dichterbij komt en hopen dat de kaakchirurg een goede bui heeft op D-Day.
Het nemen van deze stap is een dingetje geweest. Ik ben niet dapper of stoer. Ik ben, net als mijn gebit, aan het einde van m'n Latijn. Het beïnvloed m'n dagelijkse leven, m'n eetplezier, m'n sociale leven en het is ook niet echt goed voor de gezondheid.
Dus voor een ieder die bang is voor de tandarts, hier wat vaderlijk advies... Ga er wel gewoon naar toe. Twee keer per jaar controle en als er wat moet gebeuren, laat het dan doen. Want je komt er niet ongestraft mee weg.
Misschien wel een jaar of 30, maar uiteindelijk gaat het stuk.